Dlaczego potrzebujemy wiedzieć jak radzić sobie ze stresem?
Zła wiadomość jest taka, że każdy z nas powinien dbać o to, jak radzić sobie z silnym i/lub długotrwałym stresem emocjonalnym. Z jakiegoś powodu na drodze ewolucji nasze mózgi nie przystosowały się do tego, żeby skutecznie priorytetyzować stres – to znaczy, że każdy bodziec wywołujący stres, nasze mózgi interpretują jako zagrażające na podobnym poziomie intensywności. O ile w czasach naszych praprzodków sytuacji wywołujących silny bodziec stresowy poza naszymi możliwościami regulacyjnymi było, nazwijmy to, stosunkowo mało (pojawienie się ludzi z obcego plemienia, polowanie, spotkanie z dzikimi zwierzętami), we współczesności za impuls stresogenny możemy uznawać nawet sztuczne światło uliczne – pierwsze lampy uliczne (gazowe) pojawiły się dopiero około dwustu lat temu, a to za mało, żeby w procesie adaptacji nasze mózgi były w stanie biologicznie przystosować się do takiej nowej sytuacji – nie jest to dla nas sytuacja naturalna, żeby po zmierzchu było wciąż tak widno.
Pamiętając jednocześnie, że każdy z nas ma swój osobisty katalog zjawisk, które postrzegamy jako zagrożenie (tzw. stresory), nie da się pominąć, że możliwości, z których możemy “wybierać”, jest obecnie bardzo dużo. Poniżej znajduje się tylko kilka z nich:
- hałas
- przeludnienie
- deadline’y
- opłacanie rachunków
- stanie w korku
- katastrofy naturalne
- rozstanie z ukochaną osobą
- śmierć członka rodziny
- trudności w znalezieniu pracy
- wizyta u dentysty
Jeżeli uświadomimy sobie, że każdy z nas rodzi się z innym poziomem wrażliwości układu nerwowego i każda z tych sytuacji może na podobnym poziomie wywoływać w naszych organizmach nadprodukcję glikokortykoidów, zdamy sobie sprawę, że właściwie nie sposób w dzisiejszych czasach uniknąć poczucia chronicznego stresu.
Jak radzić sobie ze stresem, czyli reakcje 3xF.
Uczuciem często towarzyszących stresowi jest strach. Potrzebujemy stresu, żeby przeżyć. Podstawową funkcją strachu i stresu pobudzających nasz autonomiczny układ nerwowy jest natychmiastowa mobilizacja naszych organizmów do przetrwania. 3xF (Fight, flight, freez – walcz, uciekaj, zamarznij) to trzy wyszczególnione fizjologiczno-homeostatyczne reakcje w sytuacjach zagrożenia – biologicznie uwarunkowane impulsywne odpowiedzi. Oznacza to, że w konsekwencji na stresor, automatycznie rozpoczyna się produkcja adrenaliny (przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia krwi, rozszerzenie oskrzeli oraz krtani, rozszerzenie źrenic itd.), a nasze ciało wybiera (czasem nieadekwatną) metodę przetrwania w obliczu zagrożenia. Co jednak w sytuacji, kiedy poziom stresu jest podwyższony cały czas?
- infekcje (grypa, przeziębienie, opryszczka),
- stany zapalne,
- bóle (głowy, mięśni, kręgosłupa, szyi, ramion, żołądka),
- bezsenność,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe (zgaga, zaparcia, biegunki, wrzody),
- zaburzenia seksualne,
- obniżenie płodności,
- choroby skóry,
- choroby autoimmunologiczne,
- zaburzenia cyklu miesiączkowania,
- choroby cywilizacyjne i cukrzyca typu drugiego.
Czy możemy nauczyć się od zwierząt jak radzić sobie ze stresem?
Kiedy u zwierząt następuje wyrzut adrenaliny w reakcji na stresor, rzucają się w bieg, żeby pozbyć się jej z ciała. Tymczasem w przypadku ludzi cała adrenalina pozostaje w mięśniach – dlatego, jeśli nie jesteśmy w stanie zaadaptować żadnego wyżej uorganizowanego sposobu regulacji emocjonalnej, warto dać jej upust poprzez ćwiczenia fizyczne o umiarkowanym stopniu natężenia.
Przede wszystkim jednak opłaca się wprowadzić do naszego życia jakąkolwiek formę profilaktyki stresu – podstawową z nich jest właściwa suplementacja magnezu. Dodatkowo możemy korzystać z rozmaitych szkoleń interpersonalnych i treningów radzenia sobie ze stresem, dostępnych również w naszej Pracowni Psychologicznej w KM Studio Łódź.
Uzyskane umiejętności podczas szkolenia zarządzanie stresem:
- dostrzeganie pozytywów w trudnych sytuacjach i sytuacjach zmiany
- umiejętność dostosowania się do sytuacji stresowych
- umiejętność regenerowania się po stresujących spotkaniach
- opanowanie technik redukujących zmęczenie
Co daje trening radzenia sobie ze stresem?
- wolność od lęku, niepokoju, poczucie, że nawet intensywne odczucia emocjonalne czy z ciała nie są zaskakujące ani zagrażające
- wolność wyboru tego, czego chcemy na co dzień próbować
- odwagę do próbowania nowych rzeczy/zachowań/postaw
- luz w ciele
- więcej radości odczuwanej na co dzień
- więcej akceptacji i lubienia siebie
- dużą porcję wiedzy z zakresu psychologicznego funkcjonowania człowieka
